Is dat nodig ja?

Misschien is het u ook al overkomen, maar als je in onze progressieve, vrijzinnige biotoop een al te uitgesproken afkeer van allerlei godsdienstige symbolen belijdt, wordt er al eens een wenkbrauw opgetrokken. Of erger. Waarom moet dat atheïsme ook zo militant, aanhoudend en zelfs agressief zijn?

Als je verzet zich tegen de katholieke Kerk richt valt het nog mee, maar als je verwijst naar de connotaties die hoofddoeken en ander godsdienstig textiel oproepen, dan zijn de rapen nog niet gaar. Vanwaar ineens die bekommernis van “witte mannen “ om de bevrijding van de moslima? Allemaal feminist geworden misschien? Of ook, dé klassieker die blijkbaar immuniseert tegen alle godsdienstkritiek: Ik ken een moslima die niets misdoet en alleen maar positief bijdraagt aan onze maatschappij. De stempel  “ islamofoob “ of als je zo dom bent te volharden, “racist “ ligt klaar en hij staat op je voorhoofd voor je ook maar, “ja maar “ hebt kunnen mompelen.

Waar is het misgelopen met de godsdienstkritiek die ons uiteindelijk toch vanonder het juk van de Kerk vandaan gehaald heeft?  Zeker kun je het niet weten, maar ik heb een sterk vermoeden. Progressieve vrijzinnigen hebben meestal de neiging de kant van de verdrukte of de gediscrimineerde te kiezen. Prima, houden zo. Maar, dan knettert het in menig progressief hoofd van de cognitieve dissonantie. Het is immers niet omdat je gediscrimineerd wordt dat je ook gelijk hebt. De permanente staat van gekwetstheid waar ook menig katholiek gelovige mee rondloopt leidt niet automatisch tot een soort recht op lange tenen.

Want, laat een ding duidelijk zijn: Het hoofddoek is net zomin een neutraal stuk textiel als een vlag met een swastika erop. Het is een signaal, een opgedrongen, of vaak naar eigen zeggen, zelfgekozen  symbool, een geuzenteken, een opgestoken vinger. Het is een ostentatief getoond symbool dat zegt: ik ben anders dan jullie, als goede moslima leg ik de morele lat hoger dan al die westerse vrouwen die het nodig vinden half bloot rond te lopen.

“Witte” Europeanen moeten toegeven dat het begrijpelijk kan zijn dat, vooral jonge mensen, hun eigen identiteit, hun anders zijn, uit ressentiment gaan benadrukken. Wij hebben ons indertijd ook tegen van alles en nog wat verzet, soms met meer gedruis dan nodig en dan we konden hard maken. Maar als je verzet een godsdienstig kleed aantrekt mag het je niet verbazen dat daar onder andere morele connotaties aan vastkleven. Je mag dan verwachten dat autochtonen zich aangesproken voelen. Wat tenslotte de bedoeling moet geweest zijn, anders was het niet nodig geweest met die vlag te zwaaien, toch?

Best mogelijk dat jouw geloof voor jou ‘vrede’ of iets van die strekking betekent, voor ‘de ander’ connoteert het aan veertien eeuwen intern bloedvergieten, laffe aanslagen en wetenschappelijke achterlijkheid. Best mogelijk dat een meerderheid moslims daar niets mee te maken heeft, maar ik ben er niet van overtuigd dat dat ook geldt voor de godsdienstige groepseisen die de zo moeilijk bevochten en afgedwongen scheiding van Kerk en staat in vraag stellen.

Max Schneider